Świąteczny czas
Świąteczny czas
Wśród 365 dni w roku znajduje się kilka takich, które wydają się zupełnie inne od pozostałych. Wyrwani z codziennej pogoni za obowiązkami, zdajemy sobie sprawę, że poza pracą, korkami na ulicach i komputerem jest coś jeszcze. Ciepła i rodzinna atmosfera, zapach domowego ciasta i choinki, pakowanie po kryjomu prezentów i wiele innych rzeczy przypomina nam, że nadchodzi świąteczny czas.
O ile dla zabieganych dorosłych dni te wydają się nadchodzić wielkimi krokami, to dla dzieci oczekiwanie na Święta zazwyczaj dłuży się okropnie. Rodzice mówią: "Jeszcze niedawno wracaliśmy z wakacji i zaczynaliśmy rok w przedszkolu, a tu już czas ubierać choinkę!", zaś dzieci: "Mamo, kiedy wreszcie przyjdzie Święty Mikołaj?". Zapewne dzieje się tak dlatego, że przedświąteczna atmosfera udziela się dzieciom dużo wcześniej. Już kilka tygodni przed Gwiazdką zauważają zwiastuny tego szczególnego czasu w roku. Zachwycają się świątecznymi ozdobami na ulicach, piszą listy do Świętego Mikołaja, przygotowują się do jasełek.
Zazwyczaj, dni te przepełnione są pozytywnym poruszeniem i podnieceniem. Pamiętajmy jednak, że dla niektórych dzieci okres ten może nieść ze sobą poważne wyzwania budujące napięcie i zaburzające poczucie stabilności. Szczególnie wrażliwe dzieci, do których zaliczam te z mutyzmem wybiórczym, mogą czuć się nieswojo, gdy rzeczywistość staje się mniej przewidywalna niż zwykle.
Dla dziecka z mutyzmem selektywnym odnajdowanie się w przedświątecznej rzeczywistości może być szczególnie trudne. Musi się ono zmierzyć z wieloma, na pozór niezagrażającymi i pozytywnymi sytuacjami, wśród których najbardziej znaczące wydają się być jasełka. Odegranie roli przed publicznością może okazać się bardzo stresujące, ze względu na napięcie wynikające z ogromnej chęci sprostania wyzwaniu oraz bycie choć przez krótką chwilę w centrum uwagi. Czynnikami, które dodatkowo mogą potęgować niepokój u dziecka jest tłum gości przybyłych na przedstawienie, ogólna wrzawa lub inny plan dnia niż zwykle. Wówczas, dotychczasowo przyjazne przedszkole nie jest już tym samym przedszkolem, a dziecko traci poczucie stałości, którego tak bardzo potrzebuje na co dzień. Dodatkowo krępujące i drażniące może być przebieranie się w niecodzienny strój przygotowany na jasełka, który szczególnie w przypadku dzieci z trudnościami w sferze integracji sensorycznej może nadmiernie uwierać i drażnić.
Do trudnych momentów może zaliczać się także kontakt ze Świętym Mikołajem, który z perspektywy wrażliwego dziecka czasem wygląda jak ktoś obcy, tajemniczy, a nawet straszny. Nie powinno zatem dziwić, że nasi podopieczni często czują ogromny opór przed przywitaniem się z nim, czy pozowaniem do zdjęcia. Nie lada wyzwaniem może się okazać także odebranie prezentu.
Przedświąteczny czas bywa trudny nie tylko dla dziecka z mutyzmem wybiórczym, ale także dla jego bliskich. Może okazać się, że wyobrażenie dorosłych na temat np. udziału dziecka w jasełkach może odbiegać od rzeczywistości i wywołać rozczarowanie. Pamiętajmy, że priorytetem powinno być stwarzanie dziecku najbardziej optymalnych warunków rozwoju. Być może zbawienne okaże się nabranie dystansu do naszych oczekiwań i wyzwań stawianych przed naszą pociechą. Pozwólmy, aby ten świąteczny okres zapisał się w jego wspomnieniach w jak najbardziej pozytywny sposób, jako czas ciepła, bezpieczeństwa i komfortu i aby był dla niego wzmocnieniem w zmaganiu się z wyzwaniami jakie niesie dla niego przyszłość.
Dlatego, jeśli czujemy lub dziecko samo nam komunikuje, że przedświąteczne wydarzenia w szkole czy przedszkolu będą zbyt obciążające, pozwólmy mu zostać na widowni lub nawet w domu. Pracujmy na to, żeby nadal dobrze czuło się w przedszkolu i pokażmy, że wycofanie się ze zbyt trudnej sytuacji nie będzie porażką. Wszak jasełka, spotkanie ze Świętym Mikołajem, a także występy z okazji nadchodzącego Dnia Babci i Dziadka mają być dobrą zabawą, a nie egzaminem, którego wynik zaświadczy o tym, na co stać nasze dziecko. W chwilach wątpliwości konsultujmy postępowanie w tego typu sytuacjach z psychologiem, który pomoże podjąć decyzję na temat gotowości dziecka do podejmowania konkretnych wyzwań.