Artykuły
Mutyzm wybiórczy
Co to jest mutyzm selektywny (wybiórczy)?
Jest to zaburzenie wieku dziecięcego charakteryzujące się stałą niemożnością mówienia w wybranych sytuacjach społecznych (w których mówienie jest oczekiwane np. w szkole), pomimo mówienia w innych sytuacjach.
Po raz pierwszy został opisany w roku 1877 przez niemieckiego lekarza Kussmaula który opisał przypadek „afazji dobrowolnej”. Przyjęcie tego terminu mogłoby sugerować, że dzieci te świadomie wybierają niemówienie.
W roku 1934 angielski lekarz Tramer wprowadził termin „elective mutism” czyli „mutyzm planowany”, utrwalający błędne rozumienie charakteru tego zaburzenia. Dopiero w 1994 roku nadano mu właściwą nazwę – mutyzm selektywny czyli wybiórczy.
Mutyzm wybiórczy i jego objawy – jak go rozpoznać?
• głównym objawem mutyzmu wybiórczego jest to, że dziecko nie mówi w określonych sytuacjach (w których mówienie jest oczekiwane), w innych natomiast mówi normalnie. Najczęściej zdarza się, że w domu dziecko mówi bez problemów, natomiast w szkole nie jest w stanie się odezwać
• czas utrzymywania się tego objawu wynosi co najmniej jeden miesiąc
• brak mówienia nie wynika z braku znajomości języka lub dyskomfortu związanego z posługiwaniem się danym językiem lub zaburzenia komunikacji (np. jąkania), ani też z całościowego zaburzenia rozwoju (jak autyzm) czy zaburzenia psychotycznego (np. schizofrenia)
• zaburzenie utrudnia osiąganie sukcesów edukacyjnych lub zawodowych oraz komunikację z innymi ludźmi
Jak często i u kogo występuje mutyzm wybiórczy?
• objawy mutyzmu pojawiają się zwykle przed ukończeniem piątego roku życia
• częstotliwość zaburzeń to (według Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry z 2002 roku) siedmioro dzieci na tysiąc – dwa razy częściej niż autyzm.
• mutyzm dotyczy prawie trzykrotnie częściej dziewczynek niż chłopców (proporcja liczby dziewczynek do liczby chłopców wynosi 2,6 do 1).
Jakie czynniki sprawiają, że u danego dziecka wystąpią objawy mutyzmu?
• predyspozycje genetyczne,
• wysoki poziom stresu,
• wychowywanie się w rodzinie dwujęzycznej,
• pobyt w obcym kraju,
• narażenie na oddziaływanie drugiego języka między drugim a czwartym rokiem życia,
• trudności językowe.
Mity na temat mutyzmu wybiórczego
• Mutyzm wybiórczy to po prostu bardzo silna nieśmiałość. Większość dzieci z tego wyrośnie.
• Mutyzm bardzo ciężko jest leczyć lub jest nieuleczalny.
• Dzieci mutystyczne są inteligentne mniej niż przeciętnie.
• Dzieci z mutyzmem używają ciszy jako formy manipulacji lub nieposłuszeństwa.
Grupy terapeutyczne dla dzieci październik 2016
Grupy terapeutyczne dla dzieci
Terapia mutyzmu wybiórczego powinna być podejmowana jak najwcześniej. Im dłużej dziecko żyje z mutyzmem, tym bardziej prawdopodobne jest, że mechanizmy powodujące niemówienie utrwalą się i będą coraz trudniejsze do usunięcia.
Terapia dziecka z mutyzmem wybiórczym polega na kontakcie z samym dzieckiem i stopniowej redukcji jego lęku przed kontaktem z innymi ludźmi niż rodzina. Zawsze powinny jej towarzyszyć także spotkania z rodziną, mające na celu pomoc rodzicom we wspieraniu kontaktów społecznych ich dziecka. Nasze doświadczenie wskazuje, że praca z rodziną lub (jeśli cała rodzina z jakichś powodów nie może współpracować) choćby z jednym z rodziców znacznie poprawia i przyspiesza efekty terapeutyczne w pracy z samym dzieckiem cierpiącym na mutyzm wybiórczy.
Ważnym elementem pracy poradni jest współpraca z placówkami opiekuńczymi i szkolnymi, do których uczęszczają nasi mali klienci. Kontaktujemy się ze szkołami i przedszkolami, wspierając specjalistów z tych placówek w pracy z dziećmi/uczniami z mutyzmem wybiórczym.
Drodzy Rodzice
Obecnie prowadzimy nabór do grup dla dzieci w wieku 3-4 lat, 5-6 lat i 7-9 lat lat, które ruszą od października bieżącego roku. Równolegle z zajęciami dla dzieci, prowadzimy warsztaty psychoedukacyjne dla rodziców.
Warunkiem udziału w grupie jest odbycie konsultacji, na która mogą się Państwo umówić, kontaktując się z nami telefonicznie pod numerem 602-23-69-63.
Posiadamy duże doswiadczenie w prowadzeniu grupterapeutycznych dla dzieci dotkniętych mutyzmem wybiórczym
Dla Rodziców
Mutyzm wybiórczy u dziecka to problem właściwie zawsze angażujący całą rodzinę, a z całą pewnością rodziców. Problemy z prawidłową wczesną diagnozą i nierzadko spotykana bezradność specjalistów powodują, że mechanizmy odpowiadające za powstanie i rozwój mutyzmu selektywnego utrwalają się i powodują, że dziecko – a wraz z nim cała rodzina – zaczyna ponosić coraz większe koszty niemożności mówienia w sytuacjach, w których mówienie jest przez otoczenie oczekiwane jako coś oczywistego.
Postawione w sytuacji pójścia do przedszkola, dzieci cierpiące na mutyzm określane są zazwyczaj jako nieśmiałe i często bywają pozostawiane same sobie. Prawdziwe problemy pojawiają się jednak wtedy, gdy dziecko trafia do szkoły. Tam zaczyna być ważne wywiązywanie się z zadań i spełnianie poleceń. Nierzadko mówienie jest do tego niezbędne. Mutyzm wybiórczy zaczyna więc rzutować na postępy dziecka w nauce, jego opinię u nauczycieli, stosunki z rówieśnikami.
Kolejny rodzaj problemów ujawnia się w okresie nastoletnim, kiedy dorastające dzieci z mutyzmem zaczynają cierpieć z powodu niemożności pełnego zaistnienia w grupie rówieśniczej. Zaczynają się także pojawiać kłopoty z pełnieniem bardziej „dorosłych" ról – załatwianiem formalności, robieniem zakupów, samodzielnymi wyjazdami.
Część dzieci cierpiących na mutyzm z czasem zaczyna powoli i z trudem wydobywać z siebie głos i radzić sobie z nowymi sytuacjami. Zawsze jednak jest to okupione ogromnym stresem, a sytuacje publiczne pozostają – nierzadko już na zawsze – najtrudniejszym wyzwaniem.
Dlatego tak ważne jest, aby w porę – czyli jak najwcześniej – podjąć terapię i zmierzyć się ze źródłami, a nie tylko objawami mutyzmu wybiórczego.