
Co to jest mutyzm wybiórczy (selektywny)?
Co to jest mutyzm selektywny (wybiórczy)?
Jest to zaburzenie wieku dziecięcego charakteryzujące się stałą niemożnością mówienia w wybranych sytuacjach społecznych (w których mówienie jest oczekiwane np. w szkole), pomimo mówienia w innych sytuacjach.
Po raz pierwszy został opisany w roku 1877 przez niemieckiego lekarza Kussmaula który opisał przypadek „afazji dobrowolnej”. Przyjęcie tego terminu mogłoby sugerować, że dzieci te świadomie wybierają niemówienie.
W roku 1934 angielski lekarz Tramer wprowadził termin „elective mutism” czyli „mutyzm planowany”, utrwalający błędne rozumienie charakteru tego zaburzenia. Dopiero w 1994 roku nadano mu właściwą nazwę – mutyzm selektywny czyli wybiórczy.
Jakie są objawy mutyzmu wybiórczego – jak go rozpoznać?
• głównym objawem mutyzmu wybiórczego jest to, że dziecko nie mówi w określonych sytuacjach (w których mówienie jest oczekiwane), w innych natomiast mówi normalnie. Najczęściej zdarza się, że w domu dziecko mówi bez problemów, natomiast w szkole nie jest w stanie się odezwać
• czas utrzymywania się tego objawu wynosi co najmniej jeden miesiąc
• brak mówienia nie wynika z braku znajomości języka lub dyskomfortu związanego z posługiwaniem się danym językiem lub zaburzenia komunikacji (np. jąkania), ani też z całościowego zaburzenia rozwoju (jak autyzm) czy zaburzenia psychotycznego (np. schizofrenia)
• zaburzenie utrudnia osiąganie sukcesów edukacyjnych lub zawodowych oraz komunikację z innymi ludźmi
Jak często i u kogo występuje mutyzm selektywny?
• objawy mutyzmu pojawiają się zwykle przed ukończeniem piątego roku życia
• częstotliwość zaburzeń to (według Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry z 2002 roku) siedmioro dzieci na tysiąc – dwa razy częściej niż autyzm.
• mutyzm dotyczy prawie trzykrotnie częściej dziewczynek niż chłopców (proporcja liczby dziewczynek do liczby chłopców wynosi 2,6 do 1).
Jakie czynniki sprawiają, że u danego dziecka wystąpią objawy mutyzmu?
• predyspozycje genetyczne,
• wysoki poziom stresu,
• wychowywanie się w rodzinie dwujęzycznej,
• pobyt w obcym kraju,
• narażenie na oddziaływanie drugiego języka między drugim a czwartym rokiem życia,
• trudności językowe.
Mity na temat mutyzmu selektywnego
• Mutyzm wybiórczy to po prostu bardzo silna nieśmiałość. Większość dzieci z tego wyrośnie.
• Mutyzm bardzo ciężko jest leczyć lub jest nieuleczalny.
• Dzieci mutystyczne są inteligentne mniej niż przeciętnie.
• Dzieci z mutyzmem używają ciszy jako formy manipulacji lub nieposłuszeństwa.